Uko wahagera

USA: Trump na Biden Basakiranye mu Kiganirompaka cya Mbere


Abakandida babiri ku mwanya wa perezida w'Amerika, Donald Trump na Joe Biden, bakoze ikiganirompaka cyabo cya mbere
Abakandida babiri ku mwanya wa perezida w'Amerika, Donald Trump na Joe Biden, bakoze ikiganirompaka cyabo cya mbere

Mu kiganiro mpaka cyamaze isaha n’igice cyahuje Perezida w’Amerika Donald Trump n’uwo bazahatana mu matora y’umukuru w’igihugu, Joe Biden kuri uyu wa kabiri; cyaranzwe n’akajagari, kwibasirana no kudahana umwanya usesuye ubwo buri wese yashakaga kwemeza Abanyamerika ko ari we muyobozi ubabereye mu myaka ine iri imbere.

Muri iki kiganirompaka cya mbere muri 3 bigomba kubahuza mbere y’amatora yo mu kwezi kwa 11, bibanze ku cyorezo cya virusi ya corona kimaze guhitana Abanyamerika bagera mu bihumbi magana abiri na mirongo itanu; uko amatora yo ku itariki 3 z’ukwa 11 azakorwa; Umucamanza Amy Coney Barrett perezida Trump yahisemo kuzajya mu rukiko rw’ikirenga; ingingo y’ivanguramoko muri Amerika ibijyanye n’ibidukikije n’ibindi...

Perezida Trump yanyomoje inkuru ikinyamakuru New York Times cyasohoye muri iki cyumweru ivuga ko yasoze amadolari 750 mu mwaka wa 2016 Ubwo yiyamamazaga bwa mbere kuba perezida, arongera asora nk’ayo mu 2017. Trump yavuze ko yasoze amamiliyoni y’amadolari mu gihe Biden amushinja gutanga imisoro iri munsi y’iy’umwarimu atanga.

Kwitana Amazina no Kwibasirana

Iki kiganirompaka kandi cyaranzwe no kwibasirana gukomeye, gutukana no kwitana amazina atabahesha agaciro. Ubwo bari muri kaminuza yo mu mugi wa Cleveland muri leta ya Ohio habereye ikiganiro, Joe Biden yavuze ko «perezida Trump ari we muperezida mubi mu bayoboye Amerika bose» anasubiramo inshuro nyinshi ko perezida Trump ari byendagusetsa w’ikinamico gusa.

Perezida Trump urimo gushaka indi manda y’imyaka 4 nyuma yo gutsinda Hilary Clinton bari bahanganye, yahise abwira Biden ati «muri aya mezi 47 maze ndi perezida nakoze byinshi biruta ibyo wakoze mu myaka 47 uri umusenateri na visi perezida wa Barack Obama.» yabwiye abakurikiye ikiganiro ko Biden naramuka atsindiye kumusimbura, Abanyamerika bazahangayika birenze bitewe na gahunda y’Abademokarate yo kongera imisoro ku nyungu z’ibigo ikiva kuri 21% ikagera kuri 28%; kimwe no ku bantu binjiza arenga miliyoni 400 z’amadolari ku mwaka.

Aba bagabo bombi bari mu myaka 70 banacyocyoranye ku ngingo y’ikwirakwira rya virusi ya corona, Biden avuga ko nta gahunda Ibambe perezida afite yo guhagarika iki cyorezo ndetse ko yari azi ko cyica ariko akabihisha abaturage.

Biden yaneguye uburyo Perezida Trump yitwaye mu guhangana n'iki cyorezo, avuga ko igihe kinini agiharira kwinezeza mu mikino ya golf, aho guhangana na virusi ya corona. Trump we ashimangira ko bakirwanyije bivuye inyuma ndetse ko mu byumweru bike biri imbere urukingo ruzaba rwabonetse.

Perezida Trump yanashinje Biden kuba yaravuze ko 'kuba yarahagaritse ingendo zijya cg ziva mu gihugu cy'Ubushinwa cyagaragayemo iyi virusi bwa mbere, byaba ari urwango ku banyamahanga; maze Trump avuga ko ahubwo iyo adafata icyo cyemezo haba hamaze gupfa Abanyamerika bagera muri miliyoni 2.

Iki kiganiro kibanziriza ibindi 2 bizaba mu kwezi kwa 10, kibaye habura ibyumweru 5 ngo amatora abe. Mu cyo kuri uyu wa kabiri, aba bagabo bombi baranzwe no gushwana kwa hato na hato, kwibasirana no kwinjirirana mu buzima bwite ndetse umunyamakuru wa Fox, Chris Wallace, wari uyoboye ikiganiro yihanije Trump kuba yishe amategeko y'ikiganiro; aho buri wese aba agomba guha mugenzi we umwanya agasubiza atamurogoye.

Rimwe mu magambo agaragaza ukwibasirana gukomeye ni aho Biden yashinje Trump kuba yaravuze ko Amerika yatsinzwe nabi intambara ya mbere y’isi. Yibutsaga ko ibi Trump yabivuze mu 2018 ubwo yari mu Bufaransa mu muhango wo kwibuka imyaka 100 yari ishize intambara ya mbere y’isi irangiye. Biden yamwibukije ko umuhungu we Beau Biden wari umusirikare kugeza ubwo yitabaga Imana mu 2015 azize indwara ya kanseri, atari ‘umuhombyi’ ati «ntabwo wakwita umuhungu wanjye Beau ikirondwe cyangwa umuhombyi ngo mbyemere. » Ni ijambo byabonekaga ko arivuze arakaye, maze Trump na we avuga ko atigeze anamenya uwo Beau Biden ahubwo ko uwo azi ari Hunter Biden, yigeze gushinja gushaka indonke ubwo yari umwe mu bagize inama y’ubutegetsi ya kompanyi yitwa Burisma icukura peteroli muri Ukraine kandi ko se yari visi perezida ari na we wakurikiranaga imikoranire y’Amerika na Ukraine.

Uruhagarara rw’ivanguramoko muri Amerika

Ingingo y'ivanguraruhu na yo yafashe umwanya wihariye muri iki kiganirompaka. Mu gihe imyigaragambyo yamagana ivanguraruhu n'urugomo rwibasira cyane abirabura ikomeje gufata intera, Biden yashinje mukeba we Trump 'gukoresha uburyo bwose mu guhembera ivanguraruhu'; yibutsa ijambo Trump yavuze mu gihe abirabura basakiranaga n’abazungu i Charlottesville muri Leta ya Virginia mu 2017, agira ati «muri buri ruhande harimo abantu beza. » yanigambye kuba ari we munyapolitike w’umurepubulikani ushyigikiwe n’abirabura benshi mu matora.

Perezida Trump yibasiye Biden amushinja kuba yarise abirabura 'ibisambo kabuhariwe' ubwo sena yemezaga itegeko ryo kurwanya ibyaha mu 1990 Biden akiri umusenateri. Yanavuze ko imigi ikomeye yo muri Amerika iyoborwa n'abademokarate iri mu yigaragaramo imyigaragambyo ikomeye y'abirabura, kuva umwirabura George Floyd yishwe n'abapolisi bo mu mujyi wa Minneapolis muri Leta ya Minnesota, amusaba ahubwo kugarura ituze no kugendera ku mategeko muri bene iyo migi. Biden yamusubije ko ari impirimbanyi y'ubutegetsi bugendera ku mategeko n'ubutabera. Yanavuze ko azasubiza Amerika mu masezerano y'i Parisi ajyanye no guhangana n'imihindagurikire y'ikirere, Perezida Trump yari yarikuyemo.

Umunyamakuru Wallace yabajije Trump niba yemera ko imihindagurikire y’ikirere iterwa n’ibikorwa bya muntu, ati «ku ruhande rumwe ndabyemera » ariko yongeraho ko hagiyeho uburyo bwiza bwo gucunga amashyamba, inkongi z’umuriro zibasira amashyamba mu burengerazuba bw’igihugu zakumirwa.

Biden yavuze ko kuba Perezida Trump yaragennwe Amy Barrett kwemezwa ku mwanya w’umucamanza mu rukiko rw’ikirenga bibangamiye gahunda y’ubwisungane mu kwivuza we na Perezida Barack Obama bashyizeho kimwe n’umwanzuro (1973) w’agatangaza urukiko rwari rwafashe wo kwemerera Abanyamerika gukuramo inda.

Trump yavuze ko amwizeyeho kuzaba umucamanza mwiza, kandi ko afite uburenganzira bwo kumuhitamo kuko ari we watsinze amatora.

Gutora Byatangiye Kare

Ingingo y'uko amatora azakorwa na yo aba bakandida bombi ntibayivugaho rumwe. Bamwe mu baturage bagaragaje ko bashaka kuzatora batageze ku biro by'itora kubera gutinya ko bahandurira icyorezo cya virusi ya corona. Trump we avuga ko atizeye uburyo bwo gutora hifashishijwe uburyo bw'iposita, kuko bishobora gutanga icyuho cy'uburiganya n'ubujura bw'amajwi. Biden we avuga ko nta gihamya ko ubu buryo bwaha icyuho ubujura bw'amajwi, ashishikariza abaturage bose kuzatora bakoresheje iposita mu gihe abarepubulikani benshi bo bavuga ko bazigerera ku biro by'itora.

Iki kiganirompaka cyakurikiwe n'abagera kuri miliyoni 100 gikozwe mu gihe Biden aza imbere ya Trump ho amajwi ibice 7 kw’ijana hagendewe ku makusanyabitekerezo. Biramutse bikomeje gutyo no mu matora, Trump yaba abaye umuperezida wa gatatu watsinzwe muri manda ya kabiri y’imyaka ine.

Cyakora amahirwe ya bombi arajya kungana muri leta zihatanirwa cyane, ari na byo bisobanura ko n’ubundi Trump ashobora gutsindwa mu majwi y’abatora -nk’uko byagenze ubwo yahatanaga n’umudemokarate Hilary Clinton mu 2016 - nyamara akaza ku mwanya wa mbere hakurikije itora rya koleji y’abatora muri za leta, akegukana intsinzi ya perezida.

Facebook Forum

XS
SM
MD
LG