Uko wahagera

Prezida w'u Rwanda i Washington


Perezida Bush yakiriye Perezida w'Urwanda, Paul Kagame, muri perezindansi y'Amerika avuga ko bimuteye icubahiro kwakira umuyobozi Bwana Bush yise "man of action" bisobanura "Umugabo w'Igikorwa." Munama y'abanyamakuru kw'Ijwi ry'Amerika kuwagatatu kumugoroba, Perezida Kagame yavuze ko ibyo bihande bibiri bitavuganye kuby'ibihano by'amashirahamwe mpuzamakungu y'uburenganzira bw'ikiremwa muntu butubahirijwe mu Rwanda.

Perezida Bush yavuganye umunezero ko yongeye kwakira Perezida Kagame muri perezindansi y'Amerika ubwakabiri.

Bwana Bush yavuze ngo "binteye icubahiro kongera kukwakira. Perezida n'umugabo w'igikorwa. Ashyoboye kurangiza ibintu. Ndishyimiye ubuyobozi bwawe. Twavuganye kubyerekeye ibibazo byinshi. Twavuganye kubyerekeye Sudani, kandi nshaka gusgimira perezida ko yatanze abasirikari muri missiyo y'umuryango wunga ibihugu by'Afurika, African Union, gufasha mucyo nise genocide."

Perezida Bush yongeye gushimira umuyobozi w'Urwanda kumyihato ye yo kurwanya SIDA.

Perezida Bush yavuze kandi ngw' "Iyi guverinoma yakoze akazi keza mugokoresha amafaranga twayihaye yo gukiza ubuzima. Kandi nahoze mvuga mbwira abantu, arikintu kimwe ko guverinoma y'Amerika n'Abanyamerika, byangombwa, kwandika ama sheke yogufasha, ariko hakwiriye ubuyobozi bukomeye murugo [mubihugu barigufashya], none werekanye ubwo boyobozi."

Ibyo bihande biribi byavuganye ibyo Perezida Kagame yise ibibazo nyamukuru, birimwo nibyerekeye imigenderanire y'Urwanda n'Amerika hamwe n'iterambere ry'igihugu cye gikenye.

Munama y'abanyamakuru kw'Ijwi ry'Amerika, Bwana Kagame yavuze ko ibyo yavuganye na Perezida Bush bitarimwo ibyerekeye ikibazo cy'ukutubahiriza uburenganzira bw'ikiremwa muntu, ari nabyo amashirahamwe y'amakungu yagirije.

"Bwana Kagame yishyuye ati "baza ibyagirizo byashyikirijwe n'amashirahamwe y'uburenganzira b'ikiremwa muntu. Byarishyuwe kumwanya byabajijwe. Kandi biboneka ko atagihugu nakimwe muriyisi kitaragirizwa na Human Rights Watch, harimwo na Leta Zunze Ubumwe.

Mubibazo byinshi byabajijwe n'ishirahamwe ricunga uburenganzira bw'ikiremwa muntu, harimwo ikibazo cy'impuzi ibihumbi z'Abanarwanda. Iryo shyirahamwe rivuga ko izo mpunzi zitinya uburenganye mu Rwanda bw'ubucamanza bwashyizweho nyuma y'amabi ya genocide yahabaye mu 1994. Bamwe murizo mpunzi babwiye iryo shyirahamwe ko batinya abakozi ba guverinoma y'Urwanda cyangwa se abarokotse muri genocide babateye ubwoba.

Mugihe cya genocide mu 1994, Abahutu bishye abantu ibihumbi amagana umunani, cyane cyane abatutsi.

Nyuma ya genocide, kominote yisi yashyinze urukiko mpuzamakungu rwu Rwanda ruhurira muri tanzaniya kugira ngo rufashe mugusobanura imanza. Perezida Kagame yarafite amagambo atanezereye kururwo rukiko.

"Rumaze gukoresha billiyoni imwe n'igice yamadorari y'Amerika, kandi imaze guca nkimanza 40--26---30---zingana ni billiyoni imwe n'igice. Mfite ikibazo kuribyo."

Muri raporo y'2005 ku Rwanda isohoka buri mwaka, ishyiragamwe ry'uburenganzira bw'ikiremwa muntu ryavuze ko urwo rukiko rwagitije Urwanda kutumvikana mumatohoza y'ivyaha vyo muntambara bijyanye n'igisirikari cy'Urwanda.

Perezida Kagame yamenyesheje ko hariho ibyo yise "ubutumvikane" hagati yu Rwanda n'urukiko. Yavuze ko guverinoma ye ibona ko harihi abakozi burwo rukiko badakwiye gufasha kuko nabo bagirizwa bagirizwa genocide. Yongeyeho ko urukiko rwifuza k'Urwanda rwakwemera ko abo ruzasanga barakoze ivyo vyaha batacirwa urubanza rwo gupfa, agihano Perezida Kagame yavuze ko cyemezwa n'amateka r'Urwanda.

XS
SM
MD
LG